KOOPERATİF VE ÜST KURULUŞLARININ DENETİMİNE DAİR YÖNETMELİK HAKKINDA DUYURU :
7339 sayılı Kooperatifler Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik yapılmasına Dair Kanun kapsamında; 1163 sayılı Kooperatifler Kanunun 65 inci ve 69 uncu maddelerine dayanılarak çıkarılan 01.02.2022 tarihli ve 31737 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiş olan; "Kooperatif ve Üst Kuruluşların Denetimine Dair Yönetmelik” ile “… Kooperatiflerin finansal tablolarının kooperatiflerin tabi olduğu mevzuatta belirlenen usul ve esaslara uygun bir şekilde hazırlanmasının, gelir ve giderlerinin dayanağını oluşturan belgelerin ilgili mevzuata uygun olarak düzenlenmesinin, hesapların belgeler ile uyumlu olmasının sağlanması ile yönetim kurulu yıllık faaliyet raporu içerisinde yer alan mali bilgilerin doğruluğunun tespiti hususlarında yapılacak olan bağımsız dış denetimin ilke ve çerçeveleri belirlenmiştir.
Bu kapsamda; ilgili yönetmeliğin 15 inci maddesinde kimlerin dış denetime tabi olduğu hususlarına yer verilmiş olup;
“(1) AŞAĞIDAKİ ŞARTLARDAN BİRİNİ SAĞLAYAN FAAL KOOPERATİFLER DIŞ DENETİME TABİDİR:
b) YAPI RUHSATI ALINMIŞ VE ORTAK SAYISI 100 VEYA DAHA FAZLA OLAN YAPI, KOOPERATİFLERİ (Konut Yapı Kooperatifleri, Sanayi Sitesi Yapı Kooperatifleri, Toplu İşyeri Yapı Kooperatifleri) konularında faaliyet gösteren kooperatifler.
(5) Bu Yönetmelik uyarınca “dış denetime tabi olduğu halde söz konusu denetimi yaptırmayan kooperatiflerin finansal tabloları, yönetim kurulu yıllık faaliyet raporu ve ibra konularında alınan genel kurul kararları geçersizdir.” denilmektedir.
Yine aynı yönetmeliği 14 üncü maddesinde dış denetim yapmaya yetkili olanlara atıfta bulunularak;
“(1) Bu Yönetmeliğin 15 inci maddesinin birinci fıkrasında belirtilen kooperatiflerin dış denetimi;
a) Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yetkilendirilen bağımsız denetçiler,
b) 1/6/1989 tarihli ve 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanununa tabi meslek mensupları,
c) İlgili Bakanlıkça dış denetimle yetkilendirilen, bağlı olunan merkez birlikleri veya merkez birliği kurulamamışsa bağlı olunan birlikler tarafından yapılabilir.
(2) Dış denetime tabi olan kooperatiflerin genel kurullarında, dış denetimi yapmak üzere yukarıdaki fıkrada sayılanlardan biri seçilir.” hükümlerine yer verilmiştir.
Yukarıda bahsi geçen hükümlerden de anlaşılacağı üzere hukuki durumu faal, yapı ruhsatı almış ve ortak sayısı 100 veya daha fazla olan yapı kooperatiflerinin dış denetime tabi olacağı açıktır.
Dış denetim yaptırmamanın; finansal tablolar, yönetim kurulu yıllık faaliyet raporu ve ibra konularında alınan genel kurul kararlarının geçersiz olacağı gerçeğinden hareketle kooperatifler açısından telafisi zor hukuki sonuçların doğacağı dikkate alındığında;
Faal, yapı ruhsatı almış ve ortak sayısı 100 veya daha fazla olan yapı kooperatiflerinin; Genel Kurul Gündeminde dış denetçinin seçilmesi ile dış denetçiye verilecek ücretin belirlenmesi maddesinin olması gerektiği,
Yukarıda sayılan şartları taşıyan kooperatif toplantılarında gündemde dış denetime dair madde yok ise “Kooperatif ve Üst Kuruluşların Denetimine Dair Yönetmelik” gereğince buna ilişkin gündem maddesi konulması yönünden karar alınmasının gerekliliği Genel kurul toplantısına katılacak Bakanlık Temsilcilerince divan heyeti ve genel kurula izah edileceğinin ve bu yönde madde eklenmesinin sağlanacağının,
Bilinmesi hususları tüm yapı kooperatiflerine önemle duyurulur.
"Kooperatif ve Üst Kuruluşların Denetimine Dair Yönetmelik”
https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/02/20220201-1.htm
*************************************************************************************************
KOOPERATİFÇİLİK EĞİTİMİ YÖNETMELİĞİ HAKKINDA DUYURU:
Kooperatifler Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklikler Yapılmasına Dair 7339 sayılı Kanun'un;
5'inci maddesi ile 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu'nun 55* inci maddesine "Çalışma konusu, ortak sayısı ve ciro gibi kıstaslara göre belirlenen kooperatiflerin yönetim kurulu üyeleri ve yedeklerinin, seçilmelerini takiben en geç dokuz ay içinde kooperatifçilik eğitim programını tamamlamaları şarttır. Eğitim programına ilişkin usul ve esaslar ile buna tabi olacak kooperatifler ilgili bakanlıkların görüşü alınarak Ticaret Bakanlığınca çıkarılan yönetmelikle belirlenir.
Yönetim Kurulu üyeliğine seçilen tüzel kişiler, temsilcilerinin isimlerini kooperatife bildirir. Üçüncü fıkra, tüzel kişi üyelerin temsilcileri hakkında da uygulanır."
8'inci maddesi ile 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu'nun 65' inci maddesine "Çalışma konusu, ortak sayısı ve ciro gibi kıstaslara göre belirlenen kooperatiflerin denetleme organı üyeleri ve yedeklerinin, seçilmelerini takiben en geç dokuz ay içinde kooperatifçilik eğitim programını tamamlamaları şarttır. Eğitim programına ilişkin usul ve esaslar 55 inci maddenin üçüncü fıkrası kapsamında çıkarılan yönetmelikle belirlenir.",
17'inci maddesi ile 1163 sayılı Kooperatifler Kanununa Geçici 7'inci Madde olarak "55 inci ve 65 inci maddelerin üçüncü fıkraları bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte görevde bulunan yönetim kurulu üyeleri ve denetçiler için yapılacak ilk seçimlere kadar uygulanmaz. Mezkûr fıkralarda yer alan dokuz aylık süre 31/12/2022 tarihine kadar seçilecek yönetim kurulu üyeleri ve denetçiler için bu tarihten itibaren başlar." hükümleri eklenmiştir.
14.01.2022 tarihli ve 31719 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Kooperatifçilik Eğitimi Yönetmeliği'nin 5'inci maddesinde "Aşağıdaki şartlardan birini sağlayan faal kooperatiflerin üyeleri eğitim şartına tabidir:...
b) İnşaat ruhsatı alınmış ve ortak sayısı 50 veya daha fazla olan yapı, turizm geliştirme ve gayrimenkul işletme konularında faaliyet gösteren kooperatifler, "hükümleri getirilmiştir.
Bu kapsamda;
Kooperatifçilik Eğitimi Yönetmeliği kapsamında Eğitim Sağlayıcısı olarak başvuran üniversite, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve kooperatif üst kuruluşlarının başvurularını değerlendirmek, uygun olanlarla protokol imzalamak ve bunlar hakkında bilgilendirme duyurularını yapmak Ticaret Bakanlığı'nın uhdesinde olup bu güne kadar yetkilendirilen Eğitim Sağlayıcılarının;
Türkiye S.S. Yapı Kooperatifleri Merkez Birliği
S.S. Türkiye Ormancılık Kooperatifleri Merkez Birliği
Sakarya Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği
Ankara İnternet Kafeciler Esnaf Odası
Hatay Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği
İzmir Katip Çelebi Üniversitesi
Necmettin Erbakan Üniversitesi
Atılım Üniversitesi
Türkiye Köy Kalkındırma ve Diğer Tarımsal Amaçlı Kooperatif Birlikleri Merkez Birliği
İstanbul Yeni Yüzyıl Üniversitesi
Ostim Teknik Üniversitesi
Ankara Üniversitesi yukarıda belirtilen üniversite, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve kooperatif üst kuruluşları olduğu, söz konusu duyurulara dair güncel durum https://esnafkoop.ticaret.gov.tr/ adresinden takip edilebilecektir.
“ KOOPERATİFÇİLİK EĞİTİMİ YÖNETMELİĞİ “
https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/01/20220114-3.htm
*************************************************************************************************
KOOPERATİF TOPLANTILARI HAKKINDA ÖNEMLİ DUYURU:
S.S. (Faal) Kooperatifler, Genel Kurullarını her hesap devresi sonundan itibaren ilk 6 ay içinde ve yılda en az bir defa yapılması zorunludur. (1163 sayılı Koop. Kanunu Madde 45 – (Değişik: 4/10/1988 - 3476/11 md.) İlk 6 ayda genel kurul yapmayan kooperatifler hakkında Savcılığa suç duyurusunda bulunulmaktadır.
Genel Kurul Toplantılarınızı Haziran ayına bırakılması durumunda yoğunluktan dolayı temsilci görevlendirilmesi yapılamayabilir. Bu duruma azami dikkat edilmesi gerekmektedir.
T.H.S.S. (Tasfiye Halinde) Kooperatifler, ise her hesap devresi sonundan itibaren bir takvim yılı içinde en az bir defa genel kurul yapmaları hukuki zorunluluktur. (1163 sayılı Koop. Kanunu Madde 45 – (Değişik: 4/10/1988 - 3476/11 md.)
Kooperatiflerle ilgili yapılan denetimlerde Kooperatifin tutmak zorunda olduğu defterlerde eksiklikler olduğu görülmüştür. Yapı kooperatifleri “Yevmiye Defteri, Defteri Kebir, Envanter Defteri, Genel Kurul ve Yönetim Kurulu Karar Defterleri”nin açılış, “Yevmiye Defteri”nin kapanış onaylarının yapılmamış olmasının idari para cezası yaptırımı vardır. (6102 sayılı Türk Ticaret Kanunun 64/3 maddesi)
Yeni seçilen ve göreve devam eden yöneticilerin mal bildirimlerini zamanında göndermediği tespit edilmiş olup; 3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanununda “Yapı Kooperatifleri ve Birlikleri Hakkında Kanun hükümlerine tabi kooperatif ve üst birliklerinin sadece yönetim kurulu başkanları ve üyeleri ile genel müdürlerinin, göreve başlama, görevden ayrılma ve mal varlığında önemli bir değişiklik olması hallerinde bir ay içinde, göreve devam halinde ise sonu (0) ve (5) ile biten yıllarda en geç şubat ayı sonuna kadar kapalı bir zarf içinde ve bir yazı ekinde mal bildirimlerini vermek zorundadırlar... Vermeyenler hakkında 3628 sayılı Kanunun 10. Maddesine göre işlem yapılır…” denilmektedir. Bu hükümlere dikkat edilmesi önem arz etmektedir.
Soru, görüş ve önerileriniz için de eskisehir@csb.gov.tr adresine e-posta gönderebilirsiniz.
